Πέμπτη 27 Ιουνίου 2013

Η ΕΛΠΙΔΑ ΤΥΦΛΩΝΕΙ

Έχω καταλήξει πως, όχι το μίσος -ούτε ο έρωτας. Η ελπίδα τυφλώνει απ' όλα πιο πολύ.... 

Κάνει το μαύρο άσπρο: 

Προκειμένου για ίαση, πιστεύει αγύρτες-  στρέφεται ως και στο "νερό του Καματερού". 

Κατασκευάζει θρησκείες, για ν' αποτρέψει τον θάνατο.

Γατζώνεται σε ιδεολογίες, για να 'ναι αδιάψευστη. 

Φτάνει να προσδοκά από τον κόρακα τραγούδι. Απ' το φίδι, θωπείες. 

Και να μπαίνει σε οχήματα που τα οδηγάνε αόμματοι...

Λοιπόν, περισσότερο απ' όλα, η ελπίδα είν' αυτή που τυφλώνει. (Γι' αυτό μια έντιμη απελπισία, την προτιμώ).

Κυριακή 23 Ιουνίου 2013

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΙΣΤΕΣ




Ήμουν σε γνωστό ξενοδοχείακό συγκρότημα της Κασσάνδρας. Η Χ. μου λέει: 

- Δες, έχουνε παιδικό σταθμό,  για τους τουρίστες... Θερινό σινεμά και θέατρο, παραλία αποκλειστική...Και μαρίνα για τα σκάφη τους. Γήπεδο τέννις, ταβέρνα αγγλόφωνη -για τους τουρίστες. Ως και εκκλησάκι χτίσανε... Δες και κάτι μικρά κυπαρίσσια!

- Ναι, έχουν και μνήματα από πίσω (για τους τουρίστες). 

Τετάρτη 19 Ιουνίου 2013

WOLFGANG AMADEUS MOZART ή ΟΥΚ ΕΝ ΤΩ ΠΟΛΛΩ ΤΟ ΕΥ

Άλλες φορές η ζωή αυθαδιάζει σε διάρκεια κι άλλες σε ένταση... 

Σε μόλις 35 χρόνια βίου, 600 (ισόκυρα σχεδόν) έργα; 

Ε, όχι φίλε μου, αυτός δεν τρώγεται με τίποτα!


Γράφει ο Οδυσσέας Ελύτης: 

Ο άνθρωπος αυτός γεννήθηκε μ' ένα ποσοστό αρμονιών μέσα του, που η εκτίναξη τους γίνεται με τέτοια δύναμη, ώστε μήτε τα εξωτερικά γεγονότα προλαβαίνουν ν' αλλοιώσουν τη σύσταση τους μήτε τα στοιχεία τα εγγενή να εκφυλισθούν. Έχει το αυτοδύναμο ενός φυσικού πίδακα που μας θαμπώνει -και αυτό είναι που κάνει τα πράγματα να χάνουν τη χρηστική τους ιδιότητα, να κολυμπούν μίσο μέτρο πιο πάνω απ' το έδαφος, σε μια σιωπηλή πλημμύρα φωτός. Αυτό είναι που κάνει τις αναπάλσεις του φωτός να μεταγράφονται με μοναδική ακρίβεια -κάθε φορά που η άλλη πλευρά της ζωής πάει με κάτι adante να πάρει τα επάνω -στη μουσική του.(...) 

Ο επαρκής ακροατής μεταφράζει. Αν είναι Λάπωνας ή Νικαραγουανός, και βέβαια δε θα βλέπει, ούτε στο πιο στοιχειώδες μινουέτο, κόμισσες που στροβιλίζονται σε γυαλιστερά δάπεδα και υποκλίσεις και χειροφιλήματα. Που σημαίνει ότι, από το μέρος μου κι εγώ, στη γλώσσα τη μεσογειακή, ξαναβρήκα το μπαρόκ του Σάλτσμπουργκ  να είναι ιωνικό και τους κήπους του Σαίνμπρουν "ανθούν πέλαγος". 

(Εν λευκώ, "Ευχαριστώ, Wolfgang Amadeus")

Κυριακή 16 Ιουνίου 2013

ΕΤΕΡΟΦΩΤΑ

Έστειλα σε φίλο φωτογραφίες που τον απεικονίζαν πλάι στην Σ. 

Μου λέει: Ωραία η Σ! Εγώ θα με κόψω -δεν με αντέχω... 

Του λέω: Αν κόψεις εσένα, θα χάσει την αίγλη της κι η Σ.  Δες κι άλλες φωτογραφίες της -δεν είναι παντού τόσο ωραία. Τι να γίνει, καμιά φορά η αγάπη, μας κάνει ετερόφωτους...

Έχουμε συνδέσει το "ετερόφωτος" με αρνητική χροιά. Αλλά σκεφτείτε: δεν φωτιζόμαστε δίπλα σε ότι αγαπάμε; (Όπως ανάποδα, δεν καταλήγουμε να λέμε βλακείες συνομιλώντας με βλάκα;).

Χάρις το ηλιακό φως, βλέπουμε τα χρώματα. Όμως το ασπρόμαυρο "αρνητικό" του προβάλλεται στο φεγγάρι. Η Σελήνη υπάρχει αφ' εαυτής -άλλά γίνεται φεγγάρι με τον Ήλιο!

Όλα τελικά είναι "ως προς". Αρκεί να ΕΙΝΑΙ. 


Φωτό: Στέργιος Τσιούμας


Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΑΦΑΙΡΕΣΗΣ


Βρέθηκα να ξυπνώ σ' ένα παράθυρο ρετιρέ, που έβλεπε σε αυτήν την θέα: Ακρόπολη - Ουρανός -Υμμητός. Και ξαφνικά συνέλαβα την αξία της Αφαίρεσης. Το οπτικό μου πεδίο -το πλαίσιο του παραθύρου- είχε γίνει ένα κάδρο, στο οποίο η Αθήνα ήταν μόνον τούτα. Ένιωσα συγκίνηση καλλιτεχνική: στοιχεία της πραγματικότητας, αναδιατεταγμένα, δίναν μιαν άλλη πραγματικότητα -ικανή να σε ηλεκτρίσει. Αυτό δεν κάνει άλλωστε κι η Τέχνη; 

Παράδειγμα: ο Τσιούμας στα γλυπτό του "Σούνιο", δείχνει "τις κολώνες μιας άρπας που αντηχούν ακόμη" (Σεφέρης), και μοιάζουν συνάμα με την τρίαινα του Ποσειδώνα. Άρα, απομονώνει την ουσία, ανάγοντας την σε μια καινούργια μορφή -αλλιώς, θα ήταν card-postal... 




Σάββατο 15 Ιουνίου 2013

ΣΥΓΚΕΧΥΜΕΝΗΝ ΕΧΟΥΝ ΙΔΕΑ...


Βρήκα έναν τόμο από τα άπαντα του Παύλου Νιρβάνα (του πιο ουσιαστικού από τους παλιούς χρονογράφους) σε παλαιοβιβλιοπωλείο. Ξεφυλλίζοντας το, σταμάτησα στο παρακάτω απόσπασμα του δοκιμίου "Επιστήμη και Τέχνη":  


"Ακόμη ενθυμούμαι το φοβερόν σκάνδαλον, το οποίο εγέννησε, προ ολίγων ετών, η ανάπτυξις της δαρβινείου θεωρίας από του πανεπιστημίου μας. Ο καθηγητής της ιατρικής, ο ριψοκινδυνεύσας να γνωρίσει προς τους Έλληνας φοιτητάς τον νόμον της εξελίξεως, όχι μόνο εκινδύνευσε ν’ αφορισθεί από την Ιεράν Σύνοδον, ως ο άλλος αθώος συγγραφεύς της «Πάππισας Ιωάννας», αλλά με έκπληξιν του εύρεν, ως λέγεται, τας ημέρας εκείνας, κλειστάς τα θύρας των περισσοτέρων πελατών του. Της κοινωνικής αυτής εξεγέρσεως την σημαίαν μη νομίσετε, εν τούτοις, ότι εκράτουν φανατικοί θρησκομανείς, καλόγηροι και γραΐδια. Μέχρις αυτών δεν είχε φθάσει η ηχώ του αντάρτικου κηρύγματος. Της σταυροφορίας την πρωτοπορείαν αποτελεί  κυρίως ο τρυφερός κόσμος των ονειροπόλων και των υπερευαισθήτων, όσοι έβλεπον την ποίησιν της ζωής σβυνομένην υπό την πνοήν των επιστημονικών δαιμονίων. Την κορυφωθείσα μάλιστα μήνιν δεν έλειψε να εκδηλώσει εις φλογερούς στίχους, ολίγον αργότερα, ποιητής εκπροσωπών την υπερευαισθησία της εποχής του, ο κ. Αχιλλεύς Παράσχος. Το σύμπτωμα τούτο είναι γενικοτέρας φύσεως. Ο φόβος της επιστήμης και της αλήθειας εκ μέρους όλων εκείνων, όσοι συγκεχυμένην έχουν ιδέα των μεγάλων και περιπλόκων προβλημάτων της ζωής και πεπλανημένην αντίληψηιν των νόμων, των διεπόντων τα φαινόμενα της φύσεως και της ζωής, δεν εξεδηλώθει μόνον εις την ιδικήν μας πρωτογενή κοινωνίαν." 

Δύο σχόλια: 

Παραδόξως, οι διανοούμενοι υπήρξαν σε όλη την ιστορία της ανθρωπότητας οι πιο συντηρητικοί (πήρε δεκαετίες μέχρι να πλησιάσουν, οι δικοί μας, ηλεκτρονικούς υπολογιστές...). Σνομπάραν ή φοβούνταν την  τεχνολογία -εκτός φωτεινών εξαιρέσων.  


Και φυσικά, η επιστημονική θεωρία του Δαρβίνου, διδάσκεται σήμερα στα σχολεία όλου του κόσμου -πλην των θεοκρατικών χωρών. Και της Ελλάδας.